Een metalen bol met een doorsnee van een meter en het gewicht van een koe, afkomstig van de Sovjet-ruimtecapsule Kosmos 482, zal binnenkort met een snelheid van 250 kilometer per uur de aardatmosfeer binnendringen. Hoewel de exacte landingsplaats onbekend is, benadrukken experts dat de kans op gevaar klein is.
De capsule, die oorspronkelijk in 1972 naar Venus werd gestuurd, draait al meer dan 50 jaar in een baan rond de aarde. Ruimteonderzoeker Marco Langbroek heeft berekend dat het object rond 11 mei de dampkring zal binnendringen, met een onzekerheid van ongeveer twee dagen.
Langbroek, die zich dagelijks bezighoudt met objecten die de aarde naderen, maakt zich geen grote zorgen. “Het is een relatief klein object,” zegt hij. “De kans is groot dat het in zee terechtkomt, aangezien 70 procent van het aardoppervlak uit water bestaat.” Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat het object verbrandt tijdens het binnendringen van de dampkring.
De Kosmos 482 werd in 1972 gelanceerd met als doel wetenschappelijke metingen uit te voeren op Venus, zoals temperatuur, luchtdruk, straling en de samenstelling van de atmosfeer. Door een technisch mankement bleef de capsule echter in een baan rond de aarde, waardoor het een onbedoelde “tijdcapsule” werd, vol met Sovjet-technologie uit de jaren ’60 en ’70.
In de eerste tien jaar na de lancering keerden al veel onderdelen van de capsule terug naar de aarde, maar dit specifieke object heeft het uiteindelijk 53 jaar volgehouden.
Hoewel het zeldzaam is dat objecten na zo’n lange tijd terugkeren naar de aarde, neemt de hoeveelheid ruimtepuin de laatste jaren significant toe. Dit komt door de toenemende lanceringen van satellieten en andere ruimtevaartuigen. Langbroek waarschuwt dat de toename van metaaldeeltjes in de bovenste lagen van de atmosfeer potentiële effecten kan hebben op de ozonlaag en het klimaat, hoewel hier nog weinig onderzoek naar is gedaan.
Er zijn momenteel nauwelijks internationale afspraken over het beheer van ruimtepuin. Het enige vastgelegde verdrag stelt dat het lancerende land verantwoordelijk blijft voor een object en de eventuele schade die het veroorzaakt.
Zelfs kort voor de terugkeer van de capsule blijft de onzekerheid over het precieze tijdstip en de landingsplaats groot. “De onzekerheid is nog steeds in de orde van een half uur,” zegt Langbroek. “In die tijd legt de capsule bijna een derde van zijn baan om de aarde af.”
Hoewel de kans op gevaar klein is, blijft de terugkeer van Kosmos 482 een fascinerend voorbeeld van hoe menselijke activiteiten in de ruimte onverwachte gevolgen kunnen hebben.