De discussie over grondrechten voor inheemse en tribale volkeren in Suriname is een langlopend en complex vraagstuk dat al jaren op de politieke agenda staat. Tijdens een recente vergadering in de Nationale Assemblee, benadrukte assembleelid Asiskumar Gajadien de uitdagingen en de noodzaak van een gezamenlijke aanpak om dit vraagstuk op te lossen.
Het grondrechtenvraagstuk is een kwestie die al jarenlang wordt besproken, maar nog steeds niet is opgelost. Dit komt door de diversiteit aan belangen, groeperingen en personen die betrokken zijn. De oplossing vereist een nauwkeurige afweging van verschillende perspectieven en belangen, wat niet in een paar dagen kan worden geregeld.
“Het is altijd zo dat er jarenlang over dit vraagstuk wordt gesproken om het goed bij wet te regelen, maar het is niet makkelijk om binnen een dag of twee het direct geregeld te krijgen,” aldus Gajadien.
In Suriname worden gezagsstructuren zoals die van dorpsgemeenschappen al jaren erkend en gerespecteerd. Deze structuren zijn gebaseerd op tradities en gewoonten die niet vastgelegd zijn in geschreven wetten. Bijvoorbeeld, wanneer een buitenstaander een dorp bezoekt, wordt hij eerst verwelkomd door de graman. Dit is een ongeschreven regel die diep geworteld is in de gemeenschap.
“Wanneer je naar zo’n dorp van de residentie van de graman gaat, meld je je eerst bij de graman. Dat is een traditie die we al jaren kennen en respecteren,” verklaarde Gajadien.
Een van de grootste uitdagingen is het synchroniseren van nieuwe wetten met bestaande wettelijke en bestuurlijke structuren. Suriname is verbonden aan internationale verdragen en heeft zijn eigen grondwet en bestuurlijke wetgevingen. Elke nieuwe wet moet passen binnen dit bestaande kader. Dit betekent dat het creëren van een nieuwe wet die een “staat in de staat” zou scheppen, problematisch kan zijn.
“We kunnen geen wet tot stand brengen die een staat in de staat creëert. Dat zou niet passen binnen ons geheel van wetten en verdragen,” benadrukte Gayadin.
Assembleelid Gajadien verwijst naar voorbeelden uit andere landen, zoals Colombia, waar al decennia wordt gewerkt aan het oplossen van grondrechtenkwesties. Deze landen hebben dorpsgemeenschappen erkend en hen zelfbeschikkingsrechten gegeven. Dit heeft geleid tot betere communicatie en integratie van deze gemeenschappen in de moderne wereld.
“In Colombia zien we dat gemeenschappen erkend zijn en zelfbeschikkingsrechten hebben gekregen. Dit heeft geleid tot betere integratie en communicatie,” merkte Gajadien op.
Om het grondrechtenvraagstuk op te lossen, is het essentieel dat alle betrokken partijen, inclusief de inheemse en tribale volkeren zelf, betrokken worden bij het overleg. Dit overleg moet niet emotioneel benaderd worden, maar gebaseerd op feiten en concrete stappen. Het doel is om een gezagsstructuur te creëren die de collectieve rechten van deze gemeenschappen erkent en beschermt.
“We moeten dit vraagstuk niet emotioneel benaderen. Het gaat om concrete stappen en het erkennen van de collectieve rechten van deze gemeenschappen,” zei Gajadien.
Er zijn al enkele concrete stappen gezet, zoals het erkennen van de collectieve rechten van dorpsgemeenschappen. Echter, deze rechten moeten nog beter worden vastgelegd in de wet. Dit vereist een nauwkeurige afweging van de grootte van de gebieden en de structuur van de gezagsorganen. Ook moet er een eigen rechtspersoonlijkheid worden gecreëerd voor deze gemeenschappen, wat in het Burgerlijk Wetboek moet worden vastgelegd.
“Het is primair dat we deze rechten beter vastleggen in de wet. We moeten een eigen rechtspersoonlijkheid creëren voor deze gemeenschappen en dit in het Burgerlijk Wetboek vastleggen,” benadrukte Gajadien.