De Verenigde Naties (VN) waarschuwen dat klimaatverandering wereldwijd miljoenen mensen
hun huizen ontneemt, vlak voor de opening van de 30e jaarlijkse VN-klimaatconferentie
(COP30) in Brazilië.
Volgens een nieuw rapport van de Hoge Commissaris voor Vluchtelingen (UNHCR), No Escape
II: The Way Forward, hebben weergerelateerde rampen in de afgelopen tien jaar ongeveer 250
miljoen mensen binnenlands ontheemd. Dit komt neer op gemiddeld 67.000 ontheemden per
dag. Het rapport benadrukt dat klimaatverandering de uitdagingen voor mensen die al door
conflicten zijn ontheemd, aanzienlijk vergroot, en ook de druk op hun gastlanden verhoogt.
Voorbeelden van recente rampen zijn overstromingen in Zuid-Sudan en Brazilië, recordhitte in
Kenia en Pakistan, en watertekorten in Tsjaad en Ethiopië. Tegen 2040 wordt verwacht dat 65
landen – die samen meer dan 45% van de huidige conflictvluchtelingen herbergen – extreme
blootstelling aan klimaatrisico’s zullen ervaren.
UNHCR-hoofd Filippo Grandi waarschuwt: “Extreem weer verwoest huizen en
bestaansmiddelen, waardoor gezinnen opnieuw moeten vluchten. Vaak gaat het om mensen die al
veel hebben verloren en nauwelijks middelen hebben om te herstellen.” Het rapport voorspelt dat
bewoners van de heetste vluchtelingenkampen in Afrika tegen 2050 bijna 200 dagen per jaar aan
gevaarlijke hitte zullen worden blootgesteld.
Tegelijkertijd neemt de internationale steun af. Onder andere de Verenigde Staten, traditioneel de
grootste donor van UNHCR, heeft de buitenlandse hulp drastisch verminderd, waardoor de
capaciteit om vluchtelingen te beschermen ernstig wordt beperkt. Grandi benadrukt dat
klimaatfinanciering gericht moet zijn op de kwetsbaarste gemeenschappen en dat COP30
concrete actie moet opleveren, geen loze beloftes.
Tijdens de conferentie in Belém komen ongeveer 50.000 deelnemers uit meer dan 190 landen
bijeen. Een belangrijk discussiepunt is het EU-beleid Carbon Border Adjustment Mechanism
(CBAM), dat importeurs van koolstofintensieve producten laat betalen voor hun CO₂-uitstoot.
Terwijl de EU het als een milieumaatregel ziet, beschouwen critici het als een vorm van
protectionisme. Ontwikkelingslanden vrezen dat zij onevenredig de kosten van
klimaatmaatregelen zullen dragen.
COP30 onderstreept opnieuw dat samenwerking, internationale solidariteit en gerichte actie
cruciaal zijn om de gevolgen van klimaatverandering te beperken en de meest kwetsbaren te
beschermen.