Latijns-Amerikaanse boeren dreigen hard geraakt te worden als de Verenigde Staten overgaan tot secundaire sancties tegen landen die Russische exportproducten blijven kopen, waaronder meststoffen — een cruciale grondstof voor de landbouw in de regio.
Voor Brazilië, een wereldspeler in de productie van soja, suiker en koffie, zou zo’n maatregel desastreuze gevolgen kunnen hebben. Het land was in 2024 voor ongeveer een derde van zijn meststoffen afhankelijk van Rusland, goed voor $3,7 miljard aan import. Volgens experts is er voor deze Russische aanvoer momenteel geen volwaardig alternatief beschikbaar.
Prijsstijgingen en verstoringen
Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne in 2022, begonnen veel Latijns-Amerikaanse landen met het hamsteren van Russische meststoffen, wat leidde tot tijdelijke prijsstijgingen. Inmiddels is de markt weer genormaliseerd, maar nieuwe sancties dreigen die balans opnieuw te verstoren.
Volgens de Russische Vereniging van Meststoffenproducenten stegen de leveringen aan Brazilië in de eerste helft van 2025 met bijna 30%. NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte waarschuwde dat Brazilië “zeer hard” getroffen kan worden als het land blijft handelen met Rusland, onder druk van de sanctiestrategie van de Amerikaanse president Donald Trump.
Impact op landbouw en export
Volgens Lucas Beber, vicevoorzitter van de Braziliaanse graanvereniging Aprosoja, kunnen de teelt van soja en maïs bij wegvallende importen economisch onrendabel worden. Ook Mexico, dat vorig jaar voor ruim $580 miljoen aan meststoffen uit Rusland haalde, kijkt met zorgen naar mogelijke sancties.
“Als Russische importen wegvallen, moeten boeren overstappen op minder efficiënte of duurdere alternatieven, wat vooral gewassen als maïs, sorghum, tarwe en avocado zal treffen,” zegt Raul Urteaga, voormalig topfunctionaris van het Mexicaanse ministerie van Landbouw.
De VS, die meer dan 80% van Mexico’s avocado-export afneemt, zal volgens Urteaga ook de gevolgen voelen: hogere prijzen voor consumenten liggen in het verschiet.
Risico’s voor Colombia en Midden-Amerika
Ook Colombia, een belangrijke exporteur van bloemen, fruit en koffie naar de VS, is voor circa 25% van zijn meststoffen afhankelijk van Rusland. De Wereldbank waarschuwt dat stijgende meststofprijzen bijdragen aan voedselinflatie in Midden-Amerika — een ontwikkeling die migratiedruk naar het noorden vergroot.
Bedrijven vrezen leveringsproblemen
Hoewel bedrijven zoals Mosaic — een Amerikaanse meststoffenproducent die de banden met Rusland heeft verbroken — steun uitspreken voor sancties, waarschuwen zij voor verdere marktverstoringen en prijsvolatiliteit.
“Besprekingen over represailles tegen landen die met Rusland handelen, brengen onrust op de markt,” aldus Eduardo Monteiro, directeur van Mosaic in Brazilië.
De onzekerheid leidt nu al tot vertraging in de verkoop van meststoffen, wat de voorbereiding op het nieuwe plantseizoen — dat in september begint — in gevaar brengt.
Trage vooruitgang eigen productie
Hoewel Brazilië en Mexico plannen hebben gepresenteerd om de binnenlandse meststoffenproductie fors op te voeren, vordert de uitvoering traag. In Brazilië wordt de ontwikkeling belemmerd door financieringstekorten, hoge energieprijzen en schaarste aan grondstoffen. In Mexico kampt staatsoliebedrijf Pemex al jaren met verliezen op de meststoffenproductie.
Een mogelijke gamechanger voor Brazilië is Brazil Potash Corp, dat wil starten met potaswinning in het Amazonegebied, zodra infrastructuur en vergunningen op orde zijn.
Rusland blijft groeien
Ondanks westerse sancties blijft Rusland zich richten op opkomende markten, met name de BRICS-landen. Russische producenten hebben als doel om hun wereldwijde marktaandeel te verhogen tot 25% tegen 2030, met Latijns-Amerika als belangrijke afzetmarkt.