Israël heeft vrijdag een grootschalige luchtaanval uitgevoerd op Iran waarbij vier topcommandanten van de Islamitische Revolutionaire Garde (IRGC) en zes prominente nucleaire wetenschappers om het leven kwamen. Met de inzet van zo’n 200 gevechtsvliegtuigen werden tientallen strategische doelen getroffen, waarmee een nieuwe en gevaarlijke fase in de confrontatie tussen beide landen is ingeluid.
Doelwit: de kern van de Iraanse macht
De Islamitische Revolutionaire Garde, opgericht na de Iraanse revolutie van 1979, is een invloedrijke elite-eenheid binnen het leger. De Garde valt rechtstreeks onder het bevel van ayatollah Ali Khamenei en speelt een centrale rol in zowel Iran’s militaire strategie als zijn nucleaire ambities. De IRGC telt ongeveer 190.000 actieve militairen, met een totaal van circa 600.000 inclusief reserves. De organisatie onderhoudt nauwe banden met gewapende groeperingen in de regio en werd in 2019 door de VS aangemerkt als een terroristische organisatie — een unieke stap tegen een onderdeel van een buitenlandse staat.
Slachtoffers onder Iraanse top
Bij de aanval kwamen vier belangrijke militaire leiders om het leven:
- Hossein Salami, commandant van de IRGC
- Mohammad Bagheri, stafchef van de Iraanse strijdkrachten
- Gholamali Rashid, commandant van het centrale militaire hoofdkwartier
- Amir Ali Hajizadeh, hoofd van de IRGC-luchtmacht
Daarnaast werden zes vooraanstaande nucleaire wetenschappers gedood, evenals tientallen andere militairen. Volgens Iraanse bronnen vielen er in totaal zeker 80 doden en meer dan 320 gewonden, waaronder 20 kinderen.
Strategische locaties zwaar getroffen
De Israëlische luchtmacht voerde precisiebombardementen uit op een reeks gevoelige locaties:
- De kerncentrale van Natanz, Iran’s belangrijkste faciliteit voor uraniumverrijking, liep aanzienlijke schade op. Hoewel de ondergrondse installaties grotendeels intact lijken, zijn bovengrondse gebouwen en stroomvoorziening vernietigd. Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) waarschuwt voor mogelijke gevolgen voor de nucleaire veiligheid.
- Het South Pars-gasveld, cruciaal voor Iran’s energievoorziening, werd getroffen bij fase 14. De aanval veroorzaakte een brand en leidde tot een tijdelijke productiestop van miljoenen kubieke meters gas.
- Militaire installaties in Teheran, Isfahan, Kermanshah en Tabriz werden eveneens bestookt.
Vergeldingsaanval en dreigende escalatie
Als reactie vuurde Iran raketten en drones af op Israëlisch grondgebied. Hierbij vielen volgens Israël 13 doden en raakten ruim 200 mensen gewond. In een felle televisietoespraak verklaarde ayatollah Khamenei: “Zij zijn begonnen. Wij zullen het afmaken.” De geestelijk leider waarschuwde dat Israël “zwaar zal boeten” voor de liquidaties van zijn hoogste militairen.
De situatie in het Midden-Oosten is daarmee explosiever dan ooit. Diplomatieke pogingen om de spanningen te de-escaleren lijken vooralsnog weinig kans van slagen te hebben.