Haïti beleeft een humanitaire ramp van ongekende omvang. Volgens de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), een VN-agentschap, zijn inmiddels meer dan 1,3 miljoen mensen in het land intern ontheemd geraakt. Het gaat om het hoogste aantal mensen ooit in Haïti dat door geweld hun huis heeft moeten verlaten.
De stijging – 24% sinds december 2024 – is het directe gevolg van een explosieve toename van gewapend geweld in de afgelopen zes maanden. “Achter deze cijfers schuilen ontelbare persoonlijke tragedies: kinderen, moeders, ouderen – velen van hen zijn al meerdere keren moeten vluchten,” aldus Amy Pope, directeur-generaal van de IOM. “Ze leven nu in omstandigheden die noch veilig, noch menswaardig zijn.”
Bendegeweld escaleert in hoofdstad
De situatie is het ernstigst in de hoofdstad Port-au-Prince, waar een alliantie van zwaarbewapende bendes momenteel 85% van de stad controleert. De VN stellen dat een groot deel van de wapens afkomstig is uit de Verenigde Staten. De angst voor geweld dwingt steeds meer inwoners de stad te verlaten in de hoop elders in het land veiligheid te vinden.
Kritieke situatie in het binnenland
In het departement Centrum, ten noorden van de hoofdstad, is het aantal ontheemden in korte tijd verdubbeld. In steden als Mirebalais en Saut-d’Eau zijn inmiddels meer dan 147.000 mensen op de vlucht geslagen, waar dat er enkele maanden geleden nog zo’n 68.000 waren.
De meeste ontheemden leven in geïmproviseerde kampen zonder toegang tot schoon drinkwater, gezondheidszorg of onderwijs. Volgens de IOM is de situatie acuut en levensbedreigend.
Kinderen slachtoffer én soldaat
Ook kinderen worden zwaar getroffen. UNICEF meldde in februari een sterke toename van seksueel geweld tegen minderjarigen. Daarnaast dwingt extreme armoede veel jongeren in de armen van bendes. Het VN-kinderrechtenagentschap schat dat inmiddels tot de helft van alle gewapende bendeleden minderjarig is.
De internationale gemeenschap maakt zich ernstig zorgen over de verslechterende veiligheidssituatie en roept op tot dringende humanitaire hulp en politieke stabilisatie.