De onderhandelingen over ’s werelds eerste juridisch bindende verdrag tegen plasticvervuiling zijn donderdagavond in Genève vastgelopen. Landen konden op de geplande slotdag hun diepe meningsverschillen niet overbruggen, waardoor het Internationaal Onderhandelingscomité (INC) besloot de gesprekken vrijdag voort te zetten in de hoop op een doorbraak.
Het INC, opgericht in 2022 door de VN-Milieuvergadering, werkt aan een akkoord dat de volledige levenscyclus van plastics moet aanpakken. Tijdens deze zesde onderhandelingsronde botsten vooral landen die productieplafonds voor nieuwe (‘virgin’) plastics willen — zoals Panama, Kenia, het VK en de EU — met olieproducerende staten die zulke beperkingen afwijzen. De meest recente ontwerptekst, waarin kernartikelen over productie, afvalverwerking en gezondheidsimpact ontbraken, werd door voorstanders van een ambitieus akkoord resoluut verworpen.
EU-commissaris Jessika Roswall waarschuwde voor een “zwak, statisch akkoord dat niemand dient” en pleitte voor een verdrag dat wetenschappelijk kan meebewegen. Noorwegen, medevoorzitter van de High Ambition Countries, riep op tot compromissen en stelde bereid te zijn alle artikelen opnieuw te bespreken, inclusief productie- en chemicaliënbeperkingen.
Buiten de vergaderzaal voerden milieuorganisaties actie tegen een uitgekleed verdrag, terwijl de OESO waarschuwde dat de wereldwijde plasticproductie tegen 2060 kan verdrievoudigen zonder ingrijpen. Ondertussen pleiten circa 300 bedrijven, waaronder Unilever, juist voor wereldwijde harmonisatie van regels om fragmentatie en kostenstijging te voorkomen.
Industrievertegenwoordigers reageerden gematigd optimistisch, maar de Amerikaanse chemiesector waarschuwde dat de VS mogelijk niet zullen ratificeren als er harde productie- of chemicaliënverboden komen. Volgens de Colombiaanse parlementariër Juan Carlos Lozada is “geen deal beter dan een uitgehold compromis”. Of een nieuwe brugtekst de kloof kan dichten, zal blijken wanneer de gesprekken worden hervat.