Minister Andrew Baasaron van Economische Zaken, Ondernemerschap en Technologische Innovatie (EZ) heeft drie speerpunten voor 2025 gepresenteerd: het verlagen van de kosten van levensonderhoud via prijsbeleid en handhaving, het versnellen van handel en vergunningverlening door digitalisering, en het financieren, trainen en internationaliseren van kleine en middelgrote ondernemingen (KMO’s).
Achter deze plannen schuilt echter een lastige realiteit. EZ kampt met een schuld van SRD 47,5 miljoen, beperkte begrotingsruimte voor goederen en diensten, en huisvesting in het Nieuwe Havencomplex en aan de Saramaccadoorsteek die volgens de minister “niet meer voldoet”. Voor de bouw en renovatie van een nieuw hoofdkantoor is SRD 36,375 miljoen begroot.
Begrotingsuitvoering
In 2024 had EZ een budget van SRD 462,75 miljoen, waarvan 68% werd gerealiseerd. De programmarealisatie bleef steken op 62,3%, mede doordat de post ‘Gebouwen’ onbenut bleef. Voor 2025 bedraagt het budget SRD 333,96 miljoen; halverwege het jaar was 38% besteed.
Prijsbeleid en handhaving
EZ publiceert elke twee weken maximumprijzen voor 20 basisgoederen, vrijgesteld van invoerrechten en btw, en zet het Basisgoederen-project in 2025 voort. In 2025 voerde de Economische Controle Dienst (ECD) 474 winkelcontroles uit, naast eerdere landelijke acties. In 2024 leidde dit tot meer dan 40 sluitingen en circa SRD 8 miljoen aan boetes en opbrengsten. Van januari tot juli 2025 werd SRD 658.700 aan boetes opgelegd. Het nieuwe ‘ECD Alert’-systeem moet controles transparanter maken.
Vergunningen en meetdiensten
In 2024 werden 1.018 vergunningaanvragen ingediend; 550 zijn verleend. Coördinatieproblemen tussen adviesinstanties veroorzaken vertragingen. De Dienst Waarborg en IJkwezen keurde of herkeurde 1.585 meetinstrumenten, verrichtte 456 volumemetingen en ijkte 2.040 sieraden. De dienstverlening leverde in 2024 SRD 872.985 op, en in 2025 tot dusver SRD 477.455.
KMO-financiering en ondernemersontwikkeling
Het KMO-fonds, beheerd door Trustbank Amanah, verstrekt leningen tot SRD 1 miljoen tegen 5% rente en een looptijd van maximaal tien jaar, met 25% eigen inbreng. Voor 2025 is SRD 3 miljoen gealloceerd. Daarnaast biedt de KMO-Unit begeleiding en volgden 350 ondernemers trainingen.
Het SCSD/SURGE-project, gefinancierd door de Wereldbank (US$ 23 miljoen), is verlengd tot eind 2026. Tot nu toe kregen 96 bedrijven een ‘matching grant’ ter waarde van samen circa US$ 8,2 miljoen, goed voor een potentieel van ruim 5.800 banen en US$ 92,5 miljoen extra omzet.
Digitale transformatie en AI
Minister Baasaron benadrukte het strategische belang van kunstmatige intelligentie (AI) voor Suriname. Volgens hem kan het land profiteren van internationale kennis en technologie, waardoor innovatie en economische groei worden versneld.
Binnenkort start, met financiering van UNESCO, het Readiness Assessment for AI. Dit project brengt de nationale AI-gereedheid in kaart en ontwikkelt een routekaart in samenwerking met overheidsinstanties en de private sector. Het doel is AI niet alleen te benutten als technologische vernieuwing, maar ook als motor voor economische groei, sociale vooruitgang en duurzame ontwikkeling.