Een gezamenlijke delegatie van Marron- en inheemse granmans en vertegenwoordigers van
Afro-Surinamers, verenigd in Fiti Makandra, heeft vrijdag een ontmoeting gehad met president
Jennifer Simons. Tijdens het overleg op het Kabinet van de President stonden samenwerking,
zelfbeschikking en bescherming van gemeenschapsgronden centraal. De bundeling van de
groepen is erop gericht gezamenlijk op te treden en de belangen van hun gemeenschappen
krachtiger te behartigen.
President Simons sprak haar waardering uit voor deze eenheid. Zij benadrukte dat samenwerking
en eensgezindheid belangrijke voorwaarden zijn om middelen en projecten vanuit de overheid
beschikbaar te stellen. Over de discussie rond grondenrechten verduidelijkte zij dat er
misinformatie circuleert: de huidige wet betreft enkel de aanwijzing van beschermde gebieden en
is een tijdelijke maatregel in afwachting van definitieve regelgeving. Daarbij moet worden
voorkomen dat concessies worden uitgegeven zonder medeweten van dorpen.
Granman Lesley Valentijn (Matawai) wees op het belang van zorgvuldige communicatie.
Volgens hem moet informatie via de juiste kanalen naar de dorpen stromen, zodat onbevoegden
niet namens de gemeenschappen optreden. Hij riep de president op om, ook zonder fysieke
aanwezigheid, nauw betrokken te blijven bij de leefgemeenschappen in het binnenland.
Pleidooi voor samenwerking en erkenning
Granman Albert Aboikoni (Saramaccaners) onderstreepte dat de granmans bewust de handen
ineenslaan vanwege zorgwekkende ontwikkelingen in hun leefgebieden. Hij verwees naar de
historische context van slavernij, kolonialisme en landonteigening, en stelde dat de wetgeving
hier onvoldoende recht aan doet. Aboikoni riep op tot eenheid, vergeving en verzoening, en
kondigde aan dat de gezamenlijke groepen op 17 augustus 2025 zullen reageren op de
aangeboden excuses voor het slavernijverleden.
Kapitein Muriel Fernandes, voorzitter van de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in
Suriname (VIDS), benadrukte dat inheemse gemeenschappen nog steeds te maken hebben met
onduidelijkheid rond grondenrechten. Volgens haar worden er concessies verleend zonder
overleg, wat leidt tot spanningen in onder meer Pikin Saron en Powakka. Zij pleitte voor
wettelijke erkenning en bescherming van inheemse grondenrechten en voor een transparant
besluitvormingsproces.
Ook voorzitter Wilgo Ommen van de Federatie van de Paraplantages kaartte problemen aan.
Volgens hem worden in zijn regio gronden uitgegeven zonder overleg met bewoners die
jarenlang hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van hun woon- en leefomgeving. Hij wees
erop dat eenzelfde situatie zich voordoet in Coronie.
Met de ontmoeting tussen president Simons en Fiti Makandra lijkt een nieuwe fase van dialoog
en samenwerking te zijn ingeluid, waarin traditionele leiders en de overheid samen zoeken naar
structurele oplossingen voor de toekomst van de binnenlandse en inheemse gemeenschappen.