Nieuwe onthullingen over de fatale crash van vlucht AI171 van Air India vorige maand in Ahmedabad, waarbij 260 mensen omkwamen, werpen een nieuw licht op de laatste momenten voor het ongeluk. De aandacht richt zich nu op mogelijke handelingen van de gezagvoerder, vlak na het opstijgen.
Mogelijke fout in de cockpit
Volgens een artikel in The Wall Street Journal, gebaseerd op bronnen dicht bij het lopende Amerikaanse onderzoek, suggereert de cockpitstemopname dat gezagvoerder Sumeet Sabharwal mogelijk zelf de brandstoftoevoer naar beide motoren heeft afgesloten kort na de start. De betrokken brandstofschakelaars zouden even later wel opnieuw zijn geactiveerd, maar dat bleek te laat om voldoende stuwkracht te herstellen.
Het voorlopige onderzoeksrapport van het Indiase Bureau voor Onderzoek naar Luchtvaartongevallen (AAIB), dat vorige week werd gepubliceerd, concludeerde dat beide motoren binnen één seconde uitvielen, wat leidde tot een onmiddellijk hoogteverlies. Het toestel crashte in een dichtbevolkte wijk, waarbij slechts één inzittende het overleefde.
Hoewel het rapport vermeldde dat de brandstofschakelaars in de “cutoff”-stand stonden, wees het geen schuldige aan.
De fatale vlucht
Op 12 juni om 13:38 uur vertrok vlucht AI171 van de luchthaven van Ahmedabad met bestemming Londen Gatwick. Aan boord bevonden zich 230 passagiers, 10 bemanningsleden en twee piloten.
Slechts 40 seconden na vertrek viel de stroomtoevoer naar beide motoren van de Boeing 787 Dreamliner uit. Het toestel crashte kort daarna in het BJ Medical College Hostel, op ongeveer 1,85 kilometer van de startbaan. De inslag veroorzaakte een verwoestende brand die vijf gebouwen beschadigde. Naast de 260 slachtoffers aan boord vielen ook 19 doden op de grond en raakten 67 mensen gewond. De enige overlevende was de 40-jarige Brits-Indiase Vishwaskumar Ramesh.
Wie waren de piloten?
Gezagvoerder Sumeet Sabharwal (56) was een ervaren piloot met ruim 15.600 vlieguren, waarvan 8.500 op de Dreamliner. Hij stond bekend als nauwgezet en professioneel. De eerste officier, Clive Kunder (32), had meer dan 3.400 vlieguren, waaronder ruim 1.100 op het type toestel. Hij werd door collega’s omschreven als enthousiast en bekwaam.
Aangezien Kunder als vliegende piloot bezig was met het klimmen, is het onwaarschijnlijk dat hij de brandstofschakelaars bediende. Sabharwal, als toezichthoudend piloot, had wel de ruimte om handelingen te verrichten in de cockpit.
Wat zeggen de experts?
De brandstofschakelaars – handmatig te bedienen schakelaars tussen de pilotenstoelen – regelen de toevoer naar de motoren. Ze hebben twee standen: “run” (aan) en “cutoff” (uit). Om ze te bedienen moet de schakelaar worden opgetild en verzet, wat onbedoelde bediening tijdens vlucht vrijwel uitsluit.
Toch waarschuwen luchtvaartexperts tegen overhaaste conclusies. De Amerikaanse luchtvaartanalist Mary Schiavo wees erop dat ook technische fouten of softwareproblemen onderzocht moeten worden. Ze verwees naar een soortgelijk incident in 2019 bij All Nippon Airways, waarbij een motor onterecht uitschakelde omdat het systeem dacht dat het toestel nog aan de grond stond.
Schiavo pleit ervoor dat volledige cockpitgesprekken openbaar worden gemaakt. “Elke stem, elk geluid moet zorgvuldig worden geanalyseerd. Er is niets dat wijst op opzettelijk of suïcidaal gedrag,” aldus Schiavo.
Kritiek op berichtgeving
De Federatie van Indiase Piloten bekritiseerde de recente mediaberichten waarin gesuggereerd werd dat menselijk falen aan de ramp ten grondslag lag. In een verklaring waarschuwde de organisatie dat het onderzoek zich te veel lijkt te baseren op fragmenten uit cockpitopnamen, zonder voldoende context of harde data.
“Voorbarige conclusies ondermijnen het vertrouwen in het onderzoek en veroorzaken onnodig leed bij nabestaanden,” aldus de pilotenbond.
Ook Air India-topman Campbell Wilson riep zijn personeel op tot terughoudendheid. “Het onderzoek is nog gaande. We moeten wachten op de definitieve conclusies,” aldus Wilson.