Met de invoering van een aangepaste wet over geldelijke voorzieningen is er een einde gekomen
aan het fenomeen van dubbele – en in sommige gevallen zelfs driedubbele – inkomsten voor
leden van De Nationale Assemblée (DNA). De wet stelt dat gekozen parlementariërs
automatisch op non-actief worden gesteld als zij in overheidsdienst zijn, en dat zij geen
aanspraak kunnen maken op ambtelijke salarissen of andere aanverwante vergoedingen.
De aangepaste regeling is het resultaat van een initiatiefvoorstel dat in november 2024 werd
ingediend door VHP-parlementariër Asis Gajadien en ABOP-collega Genevièvre Jordan. Het
wetstraject kende felle debatten binnen het parlement en leidde tot verontwaardiging in brede
lagen van de samenleving.
Onverenigbare functies expliciet uitgesloten
De wet is duidelijk: elk lid van DNA dat een ambtelijke functie bekleedt, wordt van rechtswege
op non-actief gesteld zodra het parlementaire mandaat ingaat. Tijdens deze non-actieve periode
vervalt elke aanspraak op salaris of emolumenten van overheidswege. Artikel 25 van de wet laat
daarbij geen ruimte voor interpretatie.
Ook nevenfuncties binnen of gelieerd aan de overheid zijn expliciet verboden. Dat betreft onder
meer functies binnen de regering, rechterlijke macht, Staatsraad, Rekenkamer, het
Constitutioneel Hof, raden van toezicht en commissarissen bij staatsbedrijven,
overheidsadviesorganen of gesubsidieerde instellingen. Zelfs commerciële relaties met de staat –
zoals het zijn van (onder)aannemer of leverancier – zijn uitgesloten.
Parlementariërs mogen alleen nevenactiviteiten verrichten die volledig losstaan van de overheid,
zoals het runnen van een eigen praktijk of onderneming, mits die geen banden heeft met
overheidsopdrachten of subsidies.
Transparantie en handhaving cruciaal
Volgens initiatiefnemer Gajadien moet er nu ook werk worden gemaakt van transparantie. “Het
zou goed zijn als elk DNA-lid zijn of haar nevenfuncties openbaar maakt,” zegt hij. “Wie zich
niet aan de wet houdt en toch gelden van de staat ontvangt, maakt zich schuldig aan corruptie.”
DNA-lid Ebu Jones (NDP) bevestigt dat de wet helder is, maar waarschuwt voor mogelijke
complicaties bij de uitvoering. Hij zelf kwam onder vuur te liggen vanwege een nevenfunctie bij
staatsbedrijf Grassalco. “Mijn contract loopt via mijn consultancybedrijf, dus strikt genomen niet
via de Staat. Maar uit voorzorg zal ik mij terugtrekken – ook al brengt dat juridische gevolgen
met zich mee,” aldus Jones.
Parlement onder vergrootglas
Volgens DNA-voorzitter Ashwin Adhin is inmiddels aan alle parlementariërs meegedeeld dat de
nieuwe regels van kracht zijn. Hij benadrukt dat naleving van de wet streng zal worden
gehandhaafd. “Het vertrouwen van de samenleving in de politiek staat of valt met transparantie,
integriteit en gelijke behandeling,” aldus Adhin.