Paus Leo XIV heeft donderdag in een krachtig statement op sociale media zijn diepe bezorgdheid geuit over het wereldwijde verval van het internationaal recht en de opmars van brute machtspolitiek. Zonder landen expliciet te noemen, veroordeelde hij scherp de toenemende onverschilligheid jegens juridische normen en mensenrechten.
“Het is ontmoedigend om te zien dat de kracht van het internationaal recht en het humanitair recht vandaag de dag niet langer bindend lijkt, vervangen door het vermeende recht om anderen te overheersen,” schreef de paus. “Dit is onwaardig en beschamend voor de mensheid en voor de leiders der naties.”
Hoewel de paus geen specifieke landen noemde, vallen zijn woorden samen met felle internationale kritiek op de Israëlische militaire operatie in Gaza. Sinds het uitbreken van het conflict zijn, volgens gezondheidsautoriteiten in Gaza, meer dan 56.000 mensen omgekomen en is een groot deel van de bevolking op de vlucht geslagen. Infrastructuur is op grote schaal vernietigd.
Juridische oordelen genegeerd
De uitlatingen van Paus Leo XIV sluiten aan bij waarschuwingen van mensenrechtenorganisaties en VN-experts, die spreken van mogelijke genocide en ernstige schendingen van het humanitair oorlogsrecht. Ook de Internationale Strafrechtbank (ICC) heeft arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en voormalig minister van Defensie Yoav Gallant wegens vermeende oorlogsmisdaden, waaronder het gebruik van uithongering als militair middel.
Opvallend is dat ook een voormalig woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, Matthew Miller, toegaf dat Israël “zonder twijfel” oorlogsmisdaden heeft begaan. Desondanks blijft de Verenigde Staten Israël politiek en militair steunen.
Moreel appel aan westerse regeringen
Paus Leo XIV, die sinds mei aan het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk staat na het overlijden van paus Franciscus, heeft zich herhaaldelijk uitgesproken voor een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza. In een eerdere toespraak zei hij: “Vanuit de Gazastrook stijgt steeds luider naar de hemel het geschreeuw van moeders en vaders die de levenloze lichamen van hun kinderen vasthouden.”
Zijn boodschap reikte donderdag verder dan Gaza alleen. Hij verwees ook naar andere conflictgebieden zoals Sudan en Oekraïne, waar het internationaal humanitair recht eveneens zwaar onder druk staat.
Volgens waarnemers richt de paus zijn boodschap impliciet ook tot westerse regeringen die, ondanks juridische uitspraken van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) en het ICC, nauwe relaties blijven onderhouden met Israël. Dit gebrek aan politieke consequenties roept internationaal toenemende kritiek op.
Paus Leo XIV benadrukte dat het falen om op te komen voor universele mensenrechten “een moreel failliet” betekent. Zijn oproep onderstreept de dringende noodzaak tot herwaardering van het internationaal recht als fundament voor wereldvrede en menselijke waardigheid.