Iran heeft maandag fel uitgehaald naar de Verenigde Staten na een gerichte luchtaanval op de
ondergrondse nucleaire installatie in Fordow. De aanval, uitgevoerd met bunker-busterbommen,
markeert een nieuwe escalatie in het conflict dat al weken woedt tussen Iran en Israël, en waarin
de VS zich inmiddels actief heeft gemengd.
Volgens de Iraanse strijdkrachten heeft de Amerikaanse aanval de definitie van legitieme
militaire doelwitten voor Teheran drastisch verruimd. “Meneer Trump, de gokker – u mag deze
oorlog beginnen, maar wij zullen hem beëindigen,” zei generaal Ebrahim Zolfaqari,
woordvoerder van het Khatam al-Anbiya hoofdkwartier, in een Engelstalige videoboodschap.
VS-aanval en olieprijzen
De Amerikaanse luchtaanval op zondagochtend veroorzaakte ernstige schade aan Fordow, blijkt
uit satellietbeelden, al ontbreekt nog onafhankelijke bevestiging. De aanval wordt gezien als het
zwaarste Amerikaanse militaire optreden in de regio sinds het begin van het Israëlisch-Iraanse
conflict.
De geopolitieke spanningen veroorzaakten maandagochtend een piek in de olieprijs boven de
$80 per vat, al daalde deze later weer naar $76,64 – een signaal dat markten nog altijd hopen op
diplomatieke de-escalatie.
Nieuwe Israëlische aanvallen en burgerslachtoffers
Tegelijkertijd met de Amerikaanse actie voerde Israël nieuwe luchtaanvallen uit op doelen in het
westen van Iran. Radarinstallaties in Kermanshah en luchtafweerposities in Teheran werden
geraakt door een operatie waarbij naar verluidt twintig Israëlische gevechtsvliegtuigen betrokken
waren.
Volgens Iraanse bronnen zijn bij de Israëlische aanvallen inmiddels meer dan 400 mensen om het
leven gekomen, voornamelijk burgers. In Israël zouden 24 doden zijn gevallen door
aanhoudende Iraanse raketaanvallen.
Amerikaanse retoriek en dreiging regimewisseling
President Donald Trump noemde de aanval op Fordow een “bullseye” en stelde dat de VS
“grootschalige schade” heeft toegebracht aan Iran’s nucleaire infrastructuur. In een bericht op
zijn platform Truth Social suggereerde hij bovendien dat een regimewisseling in Iran
bespreekbaar is, als het huidige regime “Iran niet weer groot kan maken”.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio waarschuwde Iran ondertussen
dat het afsluiten van de strategisch belangrijke Straat van Hormuz “economische zelfmoord” zou
zijn. De VS zouden “alle opties” overwegen om vrije doorgang van de wereldwijde oliehandel te
garanderen.
Internationale diplomatie en dreigende vergelding
Iran heeft nog geen directe aanval op Amerikaanse doelen uitgevoerd, maar dreigt met
vergelding via cyberaanvallen of sabotage. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Abbas
Araqchi, die maandag overleg voerde met de Russische president Vladimir Poetin in Moskou,
liggen “alle opties op tafel.” Gesprekken over de-escalatie zijn volgens hem pas mogelijk ná
Iraanse vergelding.
De VN-Veiligheidsraad kwam zondag bijeen in een spoedzitting. Rusland, China en Pakistan
riepen op tot een onmiddellijke wapenstilstand. VN-secretaris-generaal António Guterres
waarschuwde dat de Amerikaanse aanval “een gevaarlijke wending” is en riep op tot een
terugkeer naar diplomatie rond het Iraanse nucleaire programma.