De Panamese regering heeft vrijdag de noodtoestand uitgeroepen in de westelijke provincie Bocas del Toro, waar wekenlange protesten tegen een omstreden pensioenwet zijn geëscaleerd tot gewelddadige confrontaties. Bij de onlusten is inmiddels één persoon omgekomen en raakten tientallen mensen gewond, waaronder politieagenten.
Volgens de autoriteiten zijn overheidsgebouwen aangevallen, winkels geplunderd en zijn zelfs het lokale honkbalstadion en het vliegveld van Changuinola deels in brand gestoken. De luchthaven blijft voorlopig gesloten nadat gemaskerde groepen voertuigen stalen en een magazijn van fruitbedrijf Chiquita leegroofden.
Tijdens een persconferentie verklaarde presidentieel minister Juan Carlos Orillac dat de regering genoodzaakt is tijdelijke noodmaatregelen te nemen, waaronder de opschorting van bepaalde grondrechten en een verbod op openbare bijeenkomsten. “Het geweld en de schade aan publieke eigendommen zijn onaanvaardbaar en vormen geen legitieme vorm van protest,” aldus Orillac. De noodtoestand geldt voor ten minste vijf dagen.
De protesten ontstonden ruim twee maanden geleden uit onvrede over hervormingen in het pensioenstelsel, die volgens vakbonden en inheemse organisaties de bestaanszekerheid van duizenden Panamezen aantasten. In de provincie Bocas del Toro, een belangrijke bananenregio, verscherpte de situatie toen werknemers van een lokale Chiquita-plantage in staking gingen.
Het fruitbedrijf, onderdeel van het Braziliaanse Cutrale, noemde de staking “onverantwoordelijk werkverzuim” en ontsloeg duizenden arbeiders. Ondanks gedeeltelijke concessies tijdens onderhandelingen blijft de regio onrustig en worden nog altijd wegen geblokkeerd, aldus de overheid.
De protesten in Bocas del Toro maken deel uit van een bredere golf van maatschappelijke onvrede in Panama. President José Raúl Mulino wordt geconfronteerd met stevige kritiek, niet alleen vanwege het pensioendossier, maar ook vanwege een recent akkoord met de Verenigde Staten dat voorziet in de stationering van Amerikaanse troepen nabij het Panamakanaal. Deze deal werd gesloten na herhaalde dreigementen van voormalig president Donald Trump, die had aangegeven “het kanaal terug te willen nemen”.
Milieuorganisaties zijn intussen fel gekant tegen Mulino’s dreigement om de omstreden kopermijn Cobre Panamá opnieuw te openen. Ook dit dossier draagt bij aan de groeiende druk op zijn regering.