De leden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) hebben een wereldwijd pandemie-
akkoord aangenomen dat landen beter moet voorbereiden op toekomstige uitbraken. De
Verenigde Staten, de grootste financier van de WHO, blijven echter buiten het pact, wat twijfels
oproept over de effectiviteit ervan.
Na drie jaar onderhandelen werd het juridisch bindende akkoord met applaus goedgekeurd
tijdens de jaarlijkse Wereldgezondheidsvergadering in Genève. Het verdrag verplicht
deelnemende landen om tijdens een pandemie 20 procent van hun vaccins, medicijnen en tests
beschikbaar te stellen aan de WHO, zodat ook armere landen toegang krijgen tot medische
hulpmiddelen.
WHO-directeur-generaal Tedros Adhanom Ghebreyesus noemde de overeenkomst een
“overwinning voor de volksgezondheid, de wetenschap en multilaterale samenwerking”.
De Amerikaanse onderhandelaars staakten hun deelname aan de besprekingen nadat president
Donald Trump begin dit jaar het proces in gang zette om de VS uit de WHO terug te trekken. De
VS is daardoor niet gebonden aan het akkoord. Het pact kent bovendien geen sanctiemechanisme
voor landen die zich er niet aan houden.
Toch stemden 124 landen voor het akkoord. Elf landen, waaronder Italië, Polen, Israël, Rusland,
Iran en Slowakije, onthielden zich. Geen enkel land stemde tegen. Slowakije had op het laatste
moment nog om een stemming gevraagd, mede onder druk van de eurosceptische en vaccin-
kritische regering van premier Robert Fico.
Gezondheidsexperts verschillen van mening over het effect van het akkoord. Sommigen noemen
het een stap richting meer mondiale rechtvaardigheid, anderen vrezen dat het pact zonder
duidelijke handhavingsmaatregelen weinig impact zal hebben. “Het is een goed uitgangspunt,
maar voorlopig niet meer dan een lege huls,” aldus Gian Luca Burci van het Geneva Graduate
Institute.
Het verdrag wordt pas van kracht wanneer de bijbehorende bijlage over het delen van informatie
over ziekteverwekkers is goedgekeurd. De onderhandelingen daarover beginnen in juli en
kunnen volgens diplomatieke bronnen nog tot twee jaar duren.