De Canadese liberale partij onder leiding van Mark Carney blijft aan de macht na de nationale verkiezingen van maandag, maar wist geen meerderheid te behalen in het Lagerhuis. Carney had gehoopt op een meerderheid om sterker te kunnen optreden tegen de recente economische druk van de Amerikaanse president Donald Trump.
Volgens de voorlopige telling stonden de liberalen voor op 167 van de 343 zetels, met de conservatieven op 145. Voor een meerderheid waren 172 zetels nodig. De uitslag betekent dat Carney afhankelijk blijft van steun van kleinere partijen om te kunnen regeren.
Tijdens zijn overwinningsspeech in Ottawa erkende Carney de geopolitieke verschuiving:
“De langdurige samenwerking en economische integratie met de Verenigde Staten is aan het afbrokkelen,” zei hij. “Het systeem van vrijhandel, ooit geleid door de VS en dat Canada sinds de Tweede Wereldoorlog voorspoed bracht, behoort tot het verleden.”
Hij waarschuwde dat moeilijke tijden in het verschiet liggen en riep op tot nationale solidariteit en opoffering.
Verkiezingsanalyse en terugkeer van Carney
Shachi Kurl, hoofd van het Angus Reid Institute, wees op drie sleutelfactoren voor de liberale overwinning: de wens van veel kiezers om de conservatieven buiten de regering te houden, de toenemende zorgen over Trump’s handelspolitiek, en het vertrek van voormalig premier Justin Trudeau, wat de partij opnieuw aantrekkelijk maakte voor progressieve stemmers.
Carney, een voormalig centraal bankier met internationale ervaring, profileerde zich als de juiste man om Canada door deze economische storm te loodsen. Hij heeft harde maatregelen aangekondigd om de Canadese afhankelijkheid van de VS te verminderen en investeringen in binnenlandse productie te stimuleren.
Conservatieve nederlaag en groeiende spanningen met de VS
De Conservatieve leider Pierre Poilievre erkende de verkiezingsuitslag en beloofde de regering kritisch te blijven volgen. Zijn partij voerde campagne op binnenlandse thema’s zoals koopkracht, criminaliteit en woningnood.
Ondanks eerdere peilingen die een forse liberale nederlaag voorspelden, keerde het tij na Trumps hernieuwde dreigementen over importheffingen op Canadese auto’s en zelfs opmerkingen over het annexeren van Canada als de “51ste staat van de VS”. Deze uitspraken wakkerden een nationale golf van patriottisme aan, wat de steun voor Carney aanzienlijk vergrootte.
“Canada zal zich nooit laten dwingen,” zei Carney. “Trump probeert ons onder druk te zetten om onze onafhankelijkheid op te geven – dat zal nooit gebeuren.”
Politieke gevolgen en vooruitzichten
De verkiezingsuitslag betekende ook een zware klap voor kleinere partijen. NDP-leider Jagmeet Singh verloor zijn zetel en kondigde zijn vertrek aan. Het Bloc Québécois zag een deel van zijn aanhang verschuiven naar de liberalen uit angst voor Trumps beleid.
Poilievre verloor mogelijk zijn eigen district in de regio Ottawa, terwijl zijn partij er niet in slaagde genoeg terrein te winnen in de zetelrijke regio Toronto om de liberalen van een meerderheid te weerhouden.
Hoewel Carney geen absolute meerderheid behaalde, is zijn overwinning historisch: het is de vierde opeenvolgende verkiezingsoverwinning voor de Liberalen, een prestatie die voor het laatst werd neergezet in 2004.
Carney staat nu voor de uitdaging om een stabiele minderheidsregering te vormen in een tijd van internationale onzekerheid en binnenlandse verdeeldheid. De komende maanden zullen cruciaal zijn voor zijn leiderschap én voor de toekomst van de Canadese soevereiniteit.