De Nationale Democratische Partij (NDP) heeft felle kritiek geuit op het voornemen van het ministerie van Binnenlandse Zaken (BiZa) om tijdens de verkiezingsdag voorlopige stemresultaten per stembureau te publiceren via een digitale applicatie. Volgens de partij is deze werkwijze in strijd met de Kiesregeling en vormt het een bedreiging voor de transparantie en integriteit van het verkiezingsproces.
BiZa heeft aangekondigd dat stembureauleden tijdens de telling elk stembiljet zullen beoordelen en die beoordeling – geldig, ongeldig of twijfelachtig – direct invoeren in een digitale applicatie op een tablet. De ingevoerde gegevens zouden vervolgens automatisch worden verwerkt en publiekelijk gedeeld als voorlopige resultaten per stembureau.
De NDP stelt dat dit proces geen wettelijke basis heeft in de Kiesregeling. Volgens de artikelen 116 t/m 122 moet de stemopneming volledig fysiek en onder publieke waarneming plaatsvinden, met als eindresultaat een proces-verbaal dat ter plekke wordt opgemaakt en aangeplakt in het stemlokaal. Alleen de gegevens in dit proces-verbaal worden wettelijk erkend als de officiële uitslag van het stembureau.
De partij bekritiseert dat de handelingen op het tablet voor het publiek in het stemlokaal niet zichtbaar zijn. Er is geen scherm of weergave waarmee waarnemers kunnen controleren of de invoer op het digitale apparaat overeenkomt met de daadwerkelijk uitgebrachte stemmen.
“Er is geen enkele garantie dat deze digitale handeling foutloos en zonder beïnvloeding verloopt,” aldus de NDP. De partij stelt een reeks kritische vragen, waaronder:
- Hoe wordt gewaarborgd dat de ingevoerde stemmen correct zijn?
- Wie controleert de werking en integriteit van de applicatie?
- Wat gebeurt er bij invoerfouten?
- Kan het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) toezicht houden op deze grootschalige digitale verwerking?
Volgens de NDP bestaat het risico dat voorlopige resultaten via de applicatie worden gepubliceerd vóórdat bezwaren zijn behandeld en het proces-verbaal is opgemaakt en aangeplakt. Dit zou niet alleen misleidend zijn, maar ook afbreuk doen aan de wettelijke procedure en tot verwarring of zelfs onrust kunnen leiden.
“Op deze manier loopt BiZa het risico om zelf een vertekend beeld van de verkiezingsuitslagen te creëren, wat het vertrouwen van burgers en politieke actoren schaadt,” stelt de partij.
De NDP roept BiZa, het Centraal Hoofdstembureau en het OKB op om deze digitale werkwijze per direct stop te zetten en te houden aan de vastgestelde wettelijke procedures. Brieven hierover zijn reeds verstuurd aan de betrokken instanties.
Daarnaast roept de partij kiezers en waarnemers op om tijdens de telling waakzaam te zijn. Bezwaren moeten volgens artikel 122 van de Kiesregeling worden vastgelegd en misstanden kunnen gemeld worden bij het Anti-Fraude Platform (AFP), politieke crisiscentra of het OKB.
“We hopen dat de verkiezingsorganisatoren dit pleidooi serieus nemen en alles in het werk stellen om de verkiezingen eerlijk, transparant en volgens de wet te laten verlopen,” aldus de NDP.