Tijdens de 57e Dies Natalis van de Anton de Kom Universiteit van Suriname (AdeKUS) hield politicoloog Hans Breeveld een indrukwekkende toespraak over de onafhankelijkheid van Suriname. Hij schetste de historische ontwikkeling van de koloniale periode tot heden en benadrukte dat onafhankelijkheid geen eindpunt is, maar een voortdurend proces dat aandacht en inzet vereist.
Breeveld haalde de woorden van premier Henck Arron van 1974 aan over de soevereiniteitsoverdracht in 1975 en verwees naar de radiorede van Koningin Wilhelmina in 1942, die de eerste hoop op zelfbeschikking bracht. Hij belichtte de rol van jonge patriotten zoals Wim Bos Verschuur, Johan Ferrier en Arnold Smith, en de belangenbehartiging door de Hindostaans-Javaanse Centrale Raad onder leiding van Jagernath Lachmon.
Hij ging in op de politieke en sociale ontwikkeling van Suriname, van de invoering van algemeen kiesrecht in 1948 tot de oprichting van politieke partijen zoals de NPS, PSV en Moslim Partij, en de samenwerking tussen Johan Pengel en Jagernath Lachmon die bijdroeg aan een periode van stabiliteit en etnische harmonie.
Breeveld beschreef de weg naar de onafhankelijkheid in 1975, inclusief de uitdagingen rond protesten, brandstichtingen en de migratie van Surinamers naar Nederland. Hij herinnerde ook aan de militaire coup van 1980, de gebeurtenissen van 8 december 1982 en de Binnenlandse Oorlog, die diepe sporen in de samenleving achterlieten. Tegelijkertijd wees hij op positieve ontwikkelingen zoals de oprichting van Staatsolie, het alfabetiseringsproject Alfa ’84 en de herwonnen democratie in 1987.
Volgens Breeveld heeft Suriname zich in de afgelopen vijftig jaar verder internationaal georiënteerd, waarbij sport, cultuur en de diaspora nieuwe vormen van nationale kracht bieden. Voorbeelden zoals Anthony Nesty en internationale artiesten illustreren hoe Suriname wereldwijd zichtbaar is.
Hij sloot zijn toespraak af met de boodschap dat onafhankelijkheid een voortdurende opdracht is, waarbij nationale eenheid, economische ontwikkeling, milieubescherming en sociale rechtvaardigheid hand in hand moeten gaan. Zijn afsluitende citaat van Trefossa vat volgens hem de geest van Surinaamse onafhankelijkheid perfect samen:
“Strey de fu strey wi no fra frede. Gado de wi fesiman. Héri libi te na dede wi sa feti gi Sranan.”