De Universiteit van de Witwatersrand in Zuid-Afrika is donderdag officieel gestart met een baanbrekende campagne om de stroperij van neushoorns tegen te gaan. Onder de noemer Rhisotope Project worden neushoornhoorns geïnjecteerd met traceerbare, maar onschadelijke radioactieve isotopen. Deze innovatieve aanpak maakt het mogelijk om illegaal verhandelde hoorns sneller op te sporen via stralingsdetectoren op luchthavens en grensposten wereldwijd.
Hoorns als ‘nucleaire valstrik’
Het project is een samenwerking tussen nucleaire wetenschappers en natuurbeschermers. In de eerste officiële fase zijn vijf neushoorns behandeld, als start van een bredere uitrol. De universiteit wil hiermee de illegale handel in hoorns bemoeilijken en opsporing van smokkelaars wereldwijd verbeteren.
Volgens professor James Larkin, wetenschappelijk directeur van het Rhisotope Project, is de techniek inmiddels grondig getest. Tijdens een eerdere proef werden twintig neushoorns behandeld in een beschermd reservaat, zonder negatieve gevolgen voor hun gezondheid.
“We hebben wetenschappelijk aangetoond dat deze methode volkomen veilig is voor de dieren én zeer effectief in het opsporen van smokkelwaar,” aldus Larkin.
Zelfs hoorns met lagere niveaus van radioactiviteit dan nu gebruikt zal worden, activeerden met succes alarmen in internationale nucleaire detectiesystemen. Volgens de onderzoekers blijven de isotopen detecteerbaar, zelfs wanneer hoorns diep verborgen zitten in bijvoorbeeld een zeecontainer van 40 voet.
Dringende noodzaak
De maatregel komt op een cruciaal moment. Volgens de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) is de wereldwijde neushoornpopulatie in iets meer dan een eeuw tijd gekelderd van zo’n 500.000 naar 27.000 dieren. De aanhoudende vraag op de zwarte markt in vooral Azië, waar hoorns worden gebruikt in traditionele geneeskunst en als statussymbool, voedt de illegale jacht.
Zuid-Afrika, met naar schatting 16.000 neushoorns, huisvest het grootste deel van de wereldpopulatie, maar wordt jaarlijks zwaar getroffen door stroperij. Gemiddeld worden zo’n 500 dieren per jaar gedood voor hun hoorn.
Oproep tot brede deelname
De Universiteit van de Witwatersrand roept eigenaren van privé-wildreservaten en nationale natuurorganisaties op om hun neushoorns te laten behandelen. Het uiteindelijke doel is het opzetten van een internationaal netwerk van beveiligde dieren in combinatie met betere controle aan douane- en grensposten.
Met het Rhisotope Project hoopt Zuid-Afrika het tij te keren en neushoorns op een slimme, technologische manier te beschermen tegen uitsterving.