Het Nationale Reparatie Platform en het Marron Platform Suriname hebben hun Actieprogramma voor Herstelbetalingen van Surinaamse Slavenhandel en Slavernij officieel voorgesteld. Dit uitgebreide document dient als fundament voor een gestructureerd voorstel aan de Nederlandse regering, waarin wordt gepleit voor compensatie voor de materiële en immateriële schade die Suriname heeft geleden als gevolg van het Nederlandse slavernijverleden. Het actieprogramma wordt maandag overhandigd aan de Nederlandse ambassade in Paramaribo.
Het actieprogramma is gebaseerd op recente internationale analyses, waaronder het invloedrijke Brattle-rapport uit 2023, dat de totale wereldwijde schade door slavernij schat op meer dan US$ 130.000 miljard. Voor Suriname wordt de schade, met een rentevoet van 2,5%, berekend op US$ 2.780 miljard. Met een diplomatiek bepleite korting van 40% komt de realistische netto claim uit op US$ 1.668 miljard.
Individuele en collectieve compensatie
Ongeveer 2% van het nettobedrag is gereserveerd voor directe compensatie aan circa 600.000 nakomelingen van tot slaaf gemaakten en inheemse volkeren, wat neerkomt op US$ 50.000 per persoon. De resterende 98% zal worden ondergebracht in een Nationaal Herstelfonds, dat gedurende 50 jaar jaarlijks ruim US$ 32 miljard zal investeren in structurele ontwikkeling. Dit omvat onderwijs, gezondheidszorg, economische versterking, infrastructuur, klimaatreparatie en landrechten.
Herstel als investering in de toekomst
Het actieprogramma ziet herstelbetalingen niet als liefdadigheid, maar als noodzakelijke rechtvaardiging voor historisch onrecht. De voorgestelde maatregelen zijn gericht op structurele versterking van de nationale ontwikkeling. Het Nationaal Herstelfonds zal worden beheerd door een Herstelraad, bestaande uit vertegenwoordigers van nakomelingengemeenschappen, de overheid, experts en internationale partners. Transparantie, jaarlijkse audits en publieke verantwoording vormen de basis van het beheermodel.
Strategische aanpak: diplomatiek, juridisch en bestuurlijk
De strategie bestaat uit drie pijlers: een diplomatieke benadering in samenwerking met Caricom en internationale partners; juridische voorbereiding via mensenrechtenkaders; en de versterking van nationale uitvoeringsstructuren, waaronder de oprichting van een Herstelautoriteit en een Nazatenregister.
De initiatiefnemers roepen alle politieke partijen, maatschappelijke organisaties, diaspora-instellingen en burgers in Suriname en daarbuiten op om zich achter dit programma te scharen. De cijfers zijn duidelijk, de strategie is haalbaar, en de urgentie is groot. Het is tijd voor gezamenlijk leiderschap en concrete stappen richting herstel, benadrukken de organisaties.