De kwestie rond boedelgronden en plantages in Suriname blijft een gevoelig onderwerp, vooral met de recente ontwikkelingen rond de herverdeling van de Para-plantages. Vanaf mei 2025 zal de staat het beheer over deze plantages uitoefenen, wat veel onrust en emoties oproept binnen de gemeenschap. Vooral nazaten van de oorspronkelijke eigenaren vrezen voor het verlies van hun historische rechten.
Onderzoekster Chequita Ramautar-Akkal heeft aangetoond dat boedelgronden een obstakel vormen voor de ontwikkeling van Suriname. Veel erfgenamen zijn niet goed op de hoogte van hun rechten, en de verkoop of overdracht van deze gronden verloopt vaak moeizaam door juridische en administratieve belemmeringen. Ze pleit voor wettelijke vaststelling en verdeling van boedelgronden om duidelijkheid te creëren en historische eigendomsproblemen aan te pakken.
De geschiedenis van de Para-plantages illustreert de moeite die voorouders hebben gedaan om eigendom te verwerven en te behouden. In een tijd zonder formeel onderwijs moesten zij financieel op eigen kracht het land kopen, vaak door te sparen via ambachten zoals landbouw en handwerk. Vóór de afschaffing van de slavernij in 1863 gebruikten sommigen hun spaargeld om familieleden vrij te kopen.
Ramautar-Akkal benadrukt dat wetgeving cruciaal is om te bepalen hoe deze gronden nu beheerd en verdeeld kunnen worden. Het proces is complex en vereist juridische duidelijkheid over wie de legitieme erfgenamen zijn en hoe het land gebruikt mag worden. Het ministerie van Openbare Werken en de rechter spelen hierin een sleutelrol. Het nieuwe Burgerlijk Wetboek, dat in 2025 wordt ingevoerd, moet hierover meer duidelijkheid verschaffen.
Historisch gezien heeft de overheid regelmatig samengewerkt met de plantagebesturen, bijvoorbeeld bij de aanleg van spoorwegen in 1903 en de opening van de Desiré Delano Bouterse Highway in 2020. De huidige situatie lijkt echter op een verandering in de houding van de overheid ten opzichte van de plantagegemeenschappen, wat tot zorgen leidt bij de nazaten.
De Paraanse gemeenschap vreest dat de toekomst van de plantages en de rechten van de erfgenamen op het spel staan. Voorouders hebben hard gewerkt om dit land te verkrijgen, niet alleen als bezit, maar als garantie voor een beter leven voor toekomstige generaties. De betrokkenen benadrukken dat de overheid zorgvuldig moet omgaan met deze geschiedenis en de gemeenschap actief moet betrekken bij de besluitvorming.
De grote vraag is hoe de overheid de overgang naar de nieuwe wetgeving zal beheren zonder de belangen van de nazaten te schaden. Hoewel de wet niet expliciet stelt dat de plantages per mei 2025 eigendom van de staat worden, biedt deze verschillende scenario’s waarin boedelgrond onder overheidsbeheer kan vallen. Transparantie, communicatie en respect voor de historische rechten van de gemeenschap zullen essentieel zijn om een rechtvaardige oplossing te bereiken.