De Jamaicaanse regering staat onder druk om de banden met de Britse monarchie volledig te
verbreken. Een recent wetsvoorstel om koning Charles III als staatshoofd af te zetten, heeft
gemengde reacties opgeleverd. Hoewel veel Jamaicanen de monarchie willen afschaffen, zijn
critici van mening dat de voorgestelde veranderingen niet ver genoeg gaan.
Jamaica, dat in 1962 onafhankelijk werd, behoudt nog steeds de Britse monarch als staatshoofd,
net als dertien andere voormalige Britse koloniën. De publieke opinie op het eiland verandert al
jaren, en in december presenteerde premier Andrew Holness een wetsvoorstel om koning
Charles af te zetten. Dit voorstel zou, indien aangenomen, via een referendum moeten worden
bekrachtigd.
De erfenis van slavernij en kolonialisme blijft een belangrijk onderwerp in Jamaica.
Honderdduizenden Afrikanen werden tijdens de transatlantische slavernij naar het eiland
verscheept, en veel geleerden en activisten zien een direct verband tussen deze geschiedenis en
de huidige sociale ongelijkheden. Groeiende oproepen voor herstelbetalingen hebben
bijgedragen aan een verschuiving in het sentiment in de regio.
Het wetsvoorstel van de regering voorziet in de vervanging van de gouverneur-generaal door een
president die door de premier en de oppositieleider wordt benoemd. Dit proces heeft echter
kritiek gekregen van de oppositiepartij People’s National Party (PNP), die vreest dat de president
een marionet van de premier zou kunnen worden.
Steven Golding, hoofd van de Universal Negro Improvement Association, benadrukt dat de
veranderingen niet cosmetisch mogen zijn. Hij pleit voor een uitvoerende president die direct
door het volk wordt gekozen, in plaats van een titulaire rol.
De oproepen om de monarchie af te schaffen kregen meer kracht nadat Barbados in 2021 de
Britse monarchie als staatshoofd afzette. Een onderzoek uit 2022 toonde aan dat 56% van de
Jamaicaanse bevolking de monarchie wilde afzetten, een stijging ten opzichte van eerdere jaren.
Een ander punt van discussie is de rol van de Privy Council in Londen, het hoogste hof van
beroep voor sommige Commonwealth-landen. Critici willen dit vervangen door het Caribbean
Court of Justice (CCJ), dat al door landen zoals Barbados en Guyana wordt gebruikt. De
Jamaicaanse regering heeft aangegeven dat dit onderwerp later in de hervormingsfase aan bod
zal komen.
Het wetsvoorstel zal waarschijnlijk worden aangenomen in het lagerhuis, maar zal minimaal één
oppositiestem nodig hebben in het hogerhuis. Als het door het hogerhuis wordt afgewezen, kan
het nog steeds aan een nationaal referendum worden voorgelegd, waarvoor een
tweederdemeerderheid nodig is.
Mark Golding, leider van de PNP, benadrukt dat de tijd rijp is voor volledige dekolonisatie, niet
in fasen of gedeeltelijk. De discussie over de toekomst van Jamaica als onafhankelijke natie blijft
een belangrijk onderwerp in de politieke arena.