Het Nationaal Archief Suriname (NAS) heeft recentelijk een boeiende lezing georganiseerd met als titel “Slavernij, het Samenspel tussen Romeins Recht en Gewoonterecht in de Republiek.” Rechtshistoricus Bastiaan van der Velden dook diep in zijn langdurig onderzoek en belichtte complexe vraagstukken rond de toepassing van Romeins recht op slavernij in de Republiek en haar koloniën.
Van der Velden legde uit dat de Romeinen vonden dat bepaalde basale rechten ook de tot slaaf gemaakten moesten toekomen. Dit bracht hem tot de vraag hoe het Romeins recht precies werd toegepast op slavernij in de Republiek en haar koloniën, en waarom er regionale verschillen waren in de interpretatie van deze wetten.
Een van de grootste problemen bij het onderzoek naar het privaatrecht in die tijd, volgens Van der Velden, is het feit dat er rond de tijd van de slavernij in Nederland en alle Nederlandse koloniën geen wetboek bestond. Dit maakte de interpretatie en toepassing van het recht complexer en leidde tot verschillende uitvoeringen in verschillende regio’s.
Met zijn presentatie hoopte Van der Velden de aanwezigen te laten begrijpen hoe recht en macht hand in hand gingen in de geschiedenis van de slavernij. Volgens het NAS heeft hij met dit onderzoek een vergeten, maar belangrijk deel van de geschiedenis tot leven gebracht.
De lezing van Van der Velden was niet alleen een academische oefening, maar ook een belangrijke bijdrage aan het begrip van de complexe dynamiek tussen recht en macht in de context van slavernij. Het belichtte hoe wetten en gewoonterecht werden gebruikt om de slavernij te rechtvaardigen en in stand te houden, en hoe deze mechanismen varieerden van regio tot regio.
Het NAS hoopt dat dit soort onderzoek en lezingen zullen bijdragen aan een dieper begrip van onze geschiedenis en de rol die recht en macht hebben gespeeld in het voortbestaan van slavernij. Door deze vergeten delen van onze geschiedenis te belichten, kunnen we beter begrijpen hoe onze huidige rechtssystemen en maatschappelijke structuren zijn gevormd.