Op 7 februari is er een openbare discussie bij te wonen over het nieuwe kiesstelsel in Suriname. Lothar Boksteen, adviseur van de Beleidscommissie Verkiezingen, legt uit wat er verandert en waarom deze wijzigingen zo belangrijk zijn.
Het nieuwe kiesstelsel brengt een grote verandering met zich mee. In plaats van district-specifieke lijsten is er nu één landelijke lijst. “Het grootste verschil met de vorige fases is dat we nu echt naar de districten gaan,” verklaart Boksteen. “Dit project behelst negen districten en zal de openbare veiligheid op landelijk niveau verbeteren.”
Het nieuwe stembiljet
Het nieuwe stembiljet is groot en bevat een heleboel rondjes of kandidaten. “Je mag daarvan maar één kleuren,” zegt Boksteen. “Vroeger had je afhankelijk van het district verschillende lijsten, maar nu is er één lijst die geldt voor het hele land.” Dit betekent dat iedereen in Suriname op dezelfde kandidaten kan stemmen, ongeacht het district waar ze wonen.
Een van de grootste veranderingen is de overgang van een personen-meerderheidsstelsel naar een evenredigheids-stelsel. “Bij de RR mag je nu ook maar één rondje kleuren,” verklaart Boksteen. “Dit zorgt voor een evenredige uitslag over het hele land.” Dit betekent dat kleinere partijen ook een kans hebben om zetels te winnen en dat vergroot de politieke diversiteit.
Belang van het kiesstelsel
Het kiesstelsel is cruciaal omdat het bepaalt hoe mensen kunnen kiezen. “Het is zo belangrijk omdat het bepaalt hoe Surinamers gekozen worden,” zegt Boksteen. “We hadden een districtenstelsel waarbij je dus per district een andere lijst had. Nu is het één lijst. Je kan dan dus stemmen op een lijst van iemand die je kent, ongeacht waar je woont.”
Boksteen geeft een voorbeeld van de impact van het nieuwe stelsel. “Stel je wilt als kandidaat uit Coronie gekozen worden. Vroeger moest hij in Coronie wonen om daar op de lijst te komen, maar nu mag hij overal wonen en kan iedereen in Suriname op hem stemmen. Dat is de verandering.”
Evenredigheid en politieke diversiteit
Het nieuwe stelsel zorgt voor een gelijkmatige uitslag over het hele land. “Je hebt nu een uitslag over het hele land met een evenredigheid en dat geldt ook bij de evenredigheid van de RR in het ressort,” verklaart Boksteen. Dit betekent dat kleinere partijen ook een kans hebben om zetels te winnen, het vergroot de politieke diversiteit.
Boksteen benadrukt dat het nieuwe stelsel ook langdurig voordelen zal bieden. “Je zou met dit stelsel ook het regionaal bestuur moeten invoeren,” zegt hij. “Met regionaal bestuur met eigen budget enzovoort, dan kunnen de mensen van zo’n ressort echt wel op hun eigen zaken toezien.” Dit zou volgens hem kunnen leiden tot een wezenlijke verandering in de politiek in Suriname.
Voorbeelden van veranderingen
Boksteen geeft enkele concrete voorbeelden van de veranderingen. “Vroeger kon je bij de RR evenveel rondjes kleuren als er zetels waren in het ressort. Resort Flora heeft bijvoorbeeld 17 zetels, dus mocht je 17 rondjes kleuren. Als je meer dan 17 kleurde, was de stemming ongeldig. Nu mag je maar één rondje kleuren,” verklaart hij.
Een ander voorbeeld is de verandering in de manier waarop kandidaten gekozen worden. “Vroeger moest je in een bepaald district wonen om op de lijst te komen. Nu kan iedereen in Suriname op dezelfde kandidaten stemmen, ongeacht waar ze wonen,” zegt Boksteen.
Voorbereidingen en uitdagingen
De voorbereidingen voor de verkiezingen zijn in volle gang. “We hebben gepland dat we 8.000 mensen nodig hebben om te trainen,” zegt Boksteen. “Tot nu toe hebben we 7.300 mensen, dus we roepen de mensen op om zich op te geven. Je wordt getraind en verkiezingen betalen altijd goed.”
De wisseling van minister van Binnenlandse Zaken van Brontono naar Landvreugd heeft geen negatieve impact op de voorbereidingen. “Met het tweetal zal het ongetwijfeld goed gaan,” zegt Boksteen. “We zien geen obstakel of wat dan ook. Er is een probleem van financiën, maar dat wordt vrijgemaakt.”
Het stembiljet
Het stembiljet zal 50 bij 70 cm groot zijn, wat een uitdaging is, maar niet zo groot als eerder gedacht. “Het is nu 70 bij 50 cm en dat is groot, maar het is niet zo groot als ik dacht,” zegt Boksteen. “Als je 10 partijen hebt, dan heb je 10 maal 51, dus 510 kandidaten, 510 rondjes. Dat is een uitdaging.”
Boksteen benadrukt het belang van stemmen. “Het is je burgerplicht omdat je dan bepaalt wie het land gaat besturen,” zegt hij. “Als je niet gaat stemmen, heb je eigenlijk geen recht van praten. Je moet gaan stemmen.”
Kijkend naar de toekomst
Het nieuwe kiesstelsel in Suriname brengt grote veranderingen met zich mee die het politieke landschap kunnen transformeren. Met een landelijke lijst en een evenredigheidsstelsel krijgen kleinere partijen een gelijke kans en wordt de politieke diversiteit vergroot. De voorbereidingen zijn in volle gang en de burgers worden aangemoedigd om hun stem uit te brengen. “Dit project zal veel helpen om het veiligheidsniveau te verbeteren,” sluit Boksteen af.